Op vakantie met caravan
Wil je op vakantie met de caravan? Op deze pagina vind je uitgebreide informatie en tips over het kopen/huren van een caravan, het aan- en afkoppelen, het inpakken en het rijden met een caravan. Wil je meer informatie over andere verblijfstypes? Bekijk ook ons overzicht met tips voor vakantie met de vouwwagen en de camper.
Rijden met een caravan
Slingeren voorkomen
Wie heeft het nog nooit meegemaakt? Je rijdt op de snelweg en nadert een trekauto-caravancombinatie die poltseling begint te zwaaien en waarvan je je afvraagt of dit goed of fout gaat? Het komt heel veel voor maar gelukkig loopt het in veruit de meeste gevallen goed af.
Veel mensen zijn terecht bang voor het slingeren van de caravan. Voor de meeste chauffeurs is dit dan ook de grootste angst die ze hebben bij het op vakantie gaan met de caravan. Mensen die een ongeluk hebben meegemaakt hebben vaak het idee dat het ze overkwam zonder dat er een waarschuwing was, wat niet helemaal zo is natuurlijk omdat er diverse redenen zijn waardoor een caravan gaat slingeren achter een trekauto.
Dit kan één oorzaak hebben maar eerder is er sprake van een ongelukkige combinatie van factoren. Als een verrassing zou het als het goed is niet moeten komen want een slingerende caravan geeft een signaal af, en de reactie bepaalt de afloop!
De juiste snelheid
Natuurlijk weet iedereen dat hard rijden met een caravan zijn gevaren heeft. Hard rijden is hier relatief, de ene combinatie kan een hogere snelheid aan dan de andere, maar het feit blijft dat er een zogenaamde kritische snelheid is voor de specifieke combinatie trekauto-caravan. Deze snelheid is dát tempo waarbij een slingering niet meer gestopt kan worden uit zichzelf en de uitslag steeds groter wordt bij uitblijvende reactie van de bestuurder.
Als je een berg op rijdt kun je in theorie harder dan bergaf voor de kritische snelheid maar in de praktijk heb je daar niet veel aan omdat de meeste wagens bergop die kritische snelheid niet gaan halen. Maar hoe hoog is die kritische snelheid nu voor uw combinatie? Omdat vrijwel niemand dit weet rijden sommige mensen gemakkelijk sneller, zeker nu de auto’s steeds krachtiger zijn geworden en caravans in veel gevallen lichter (of completer voor hetzelfde gewicht).
Als je boven die snelheid komt kan een caravan uit zichzelf gaan slingeren, maar ook door een externe factor. Het gebeurt in ieder geval niet zomaar! Pas bij heel hoge snelheid die vrijwel niemand ooit haalt kan uit zichzelf een caravan gaan slingeren tot een gevaarlijk punt. Echter met rijwind, passerende auto’s, stuurbewegingen kunnen er ook slingerende bewegingen ontstaan. Bergaf rijden is overigens ook verraderlijk, omdat je snel harder rijdt dan goed is en de caravan met je aan de haal gaat.
Het niet adequaat reageren op forse slingerbewegingen leidt in veel gevallen tot ongevallen! Bandenspanning is overigens ook een belangrijke factor voor de rijveiligheid, zowel bij auto’s als bij caravans.
Achteruitrijden
Het achteruitrijden met een caravan is voor een hoop bestuurders een moment van zweten, of zelfs helemaal niet doen. Waar geoefende bestuurders een caravan met de auto op de plek manouvreren zonder problemen zag je vroeger de minder zekere achteruitrijder de caravan afkoppelen en handmatig met alle problemen vandien op de plek zetten. Nu is dit laatste niet meer nodig dankzij de komst van de caravanmover, maar achteruitrijden blijft een issue.
Een caravan (of elke aanhanger met middenas) draait andersom als je denkt in de auto en dat vergt een aanpassing. Als je naar rechts stuurt gaat de caravan naar links, en anderom. In feite zou je achterstevoren in de auto moeten zitten, dan zou je er wel uitkomen maar omdat je inprincipe niets ziet moet je op de spiegels rijden. Bij het achteruitrijden is de gulden regel om langzaam te gaan en rustige stuurbewegingen te maken. Het fors insturen of corrigeren leidt tot een extreme beweging van de combinatie zoals bijvoorbeeld het scharen ervan. Dan moet je weer terug en opnieuw beginnen.
Caravanrijden in de bergen of op hellingen
In de bergen rijden met een caravan vergt meer aandacht dan met een auto alleen. Niet iedereen is bekend met de techniek om in de bergen te rijden en dit kan voor ongemakkelijke of zelfs gevaarlijke situaties zorgen.
Juiste versnelling voor de helling:
Je moet in de juiste versnelling rijden voordat je de helling opgaat. Houd ook het toerental in de gaten en schakel tijdig terug als dat nodig is. In principe rijd je in dezelfde versnelling de berg af als de berg op om ook remmend vermogen te hebben van de motor, het is erg slecht voor je remmen en je rijgedrag om met de voet op de rem te blijven rijden wat nodig is als je de motor niet laat meehelpen. Het is van groot belang niet te lage toeren te rijden omdat je de motor dan verstikt. Te hoge toeren is natuurlijk ook niet goed maar dat is voor veel mensen logischer.
Bekijk tevoren op welk toerental van de auto je genoeg vermogen hebt (check desnoods je instructieboekje van de auto), en pas je versnelling daarop aan door terug te schakelen voordat de helling begint zodat je altijd maximaal vermogen hebt. Beter een te lage dan te hoge versnelling! Let zeker bij oudere auto’s ook op je motortemperatuur, die kan oplopen en dat zijn we niet meer gewend in de moderne wagens. Door de veel hogere belasting kan dit schade aan de auto veroorzaken, je ziet ook geregeld in de zomer auto’s met een kokende motor langs de kant staan.
Voor auto’s met een automaat zijn er niet veel aandachtspunten bergop, maar wel bergaf. Lees de instructieboekjes van je auto om dit op een goede manier te doen, je moet bijvoorbeeld een bergversnelling gebruiken om te voorkomen dat de automaat terug of opschakelt. Zo houd je vermogen en kun je ook remmen op de motor waardoor je remen niet gaan koken. Houd de snelheid nauwkeurig in de gaten als u de berg afrijdt. Bij een te hoge snelheid bestaat er de kans dat de combinatie gaat slingeren. De snelheid van de caravan loopt namelijk te snel op en deze wil de auto inhalen.
Aankoppelen en afkoppelen van de caravan
Aan- en afkoppelen van uw aanhangwagen of caravan is een lastige klus. Met behulp van onderstaande tips “caravan aankoppelen” heeft u de volgorde voor het aan- en afkoppelen van een aanhangwagen of caravan.
Aankoppelen:
- rijd de auto recht en in het midden van de aanhangwagen;
- stop ongeveer 1 meter voor de aanhangwagen en stap uit;
- schat de situatie in, stap in en rijd zachtjes tot in de vangmuil van de aanhangwagen;
- stop de vangmuil in de koppeling van de aanhangwagen;
- zet de auto in de parkeerstand en zet de motor uit en stap vervolgens uit;
- haal de vangmuil uit de koppeling van de aanhangwagen>;
- laat de koppeling over de trekhaakvan de auto zakken en zorg dat hij vergrendelt zit;
- controleer dit door het wiel terug naar beneden te draaien. Als hij vergrendelt zit komt de achterkant van de auto mee naar boven. Een tweede controlepunt is het dopje van de koppeling, wat eruit gekomen is;
- steunwiel geheel opdraaien en vergrendelen;
- de kabel van de losbreekreminrichting bevestigen aan een vast punt van de auto;
- de stekker aansluiten;
- de mechanische handrem lossen en / of de wielblokken verwijderen;
- de verlichting van de aanhangwagen controleren (dimlicht aan, rem intrappen en vast houden en dan richting aangeven naar links en naar rechts);
- indien nodig de koplampen van de auto afstellen;
- bij het wegrijden de bedrijfsrem controleren. Ongeveer 5 meter vooruit rijden en een keer remmen. Dit is tevens ook ter controle of de aanhangwagen goed gekoppeld zit.
Afkoppelen
- zet de combinatie recht weg;
- zet de motor stil;
- eerst de mechanische handrem erop zetten en / of de wielblokken voor en achter de wielen plaatsen;
de stekker losmaken en opbergen; - de kabel van de losbreekinrichting losmaken;
- het steunwiel, tot op de grond, naar beneden draaien;
- de koppeling ontgrendelen en gelijk het steunwiel verder naar beneden draaien. Hierdoor komt de koppeling los van de trekhaak;
- de auto los rijden van de aanhangwagen.
Het is eigenlijk nooit verstandig om een caravan met het maximaal toegestane trekgewicht achter de trekauto te hangen, ook niet als dat maximaal toegestane trekgewicht hoger is dan het leeggewicht van dezelfde trekauto. Het advies is om het leeggewicht van de caravan niet meer dan 75% van het leeggewicht van de trekauto te laten zijn. Op die manier heeft de auto namelijk voldoende overwicht om niet meteen al van de weg te vliegen.Als je zeker wil zijn van een gezonde gewichtsverhouding is het verstandig de combinatie te wegen omdat een percentage je niet een garantie geeft.
Bij een kleine slingerbeweging hoef je niet gelijk in paniek te raken, als het een kleine is bij een normale snelheid zal hij snel dempen. Niet corrigeren en gas loslaten is dan een goede recatie als het doorzet. Mocht het zo zijn dat de slingerbewging doorzet dan zit er maar één ding op en dat is remmen. Niet een beetje maar hard, en je hoeft niet bang te zijn voor aachteropkomend verkeer want die hebben allang gemerkt dat er niets aan de hand is en vragen zich af wat er gaat gebeuren. Gas geven heeft geen zin, netzomin als tegensturen.
Als je een paar keer bij een niet te hoge snelheid een slingerbeweging opmerkt is het zinvol om te kijken of er wat aan te doen is in de zin van de belading, bandenspanning of kogeldruk. Hetgeen ons brengt bij ook de soms verplichte noodpakketten die je in Nederland en het buitenland soms zelfs verplicht aan boord moet hebben. Dit aantal landen wordt steeds groter dus koop er één voordat je op pad gaat.
De belangrijkste factor misschien wel bij de stabiliteit van een combinatie is de belading van de caravan. Een enkelassige caravan heeft de as in het midden. De gewichtsverhouding in een caravan is afgestemd op de aspositie en daar moet je heel goed op letten. Zware zaken moeten dicht bij het midden van de caravan liggen en dat is bij het laden goed in de gaten te houden. Neem ook geen zware zakken aardappelen mee onder de bedden voorin.
Fietsen als je ze meeneemt kunnen ook het beste in de gang boven de as vast worden gezet. Licht spul kan verder naar voren of in de bovenkastjes, om de balans te houden. De asdruk moet ergens tussen de 60 en 70 kilo zijn afhankelijk van het gewicht van de caravan.
Fietsen kunnen natuurlijk ook op de trekauto op een fietsendrager. Dat zware gewicht van minstens 40 kilogram zit namelijk ver van de as en is beter op een auto te zetten. Overigens is het ook beter om sowieso spullen in op of de auto op te bergen. Daar zijn ze veiliger voor het rijgedrag dan in de caravan, wel kan het zo zijn dat als je de auto zwaar belast en je hebt geen Xenon verlichting (die auto’s hebben altijd niveauregeling erop zitten) dat je dan aan hulpveren moet gaan denken.
Veel moderne caravans hebben een stabilisatorkoppeling voor een stabielere combinatie. De kritische snelheid wordt met de stabilisator fors verhoogd, wat natuurlijk geen vrijbrief voor hard rijden kan zijn. Belangrijk is het wel om de werking van een stabilisatir te testen door eerst zonder te rijden. Pas als dat klopt kan je met de stabilisator aan gaan rijden.
Slingeren is dus niet puur een snelheidsissue, en je moet ook niet de snelheid van de wetgever als uitgangspunt nemen. 80 kilometer per uur kan gevaarlijk zijn, en 130 niet. Het hangt er vanaf wat voor combinatie in wat voor omstandigheden.
De vering heeft het flink te verduren bij een flink beladen auto met daarbij de druk van de caravan op de trekhaakkogel. Al snel kan de achtervering doorzakken. Er bestaan verschillende hulpmiddelen om het doorzakken van de achterzijde van de auto tegen te gaan.
Wanneer uw auto een caravan trekt, moet er een bepaald gezichtsveld naar achteren zijn. Dat is wettelijk geregeld. De spiegels van uw trekauto zullen waarschijnlijk niet voldoende zicht bieden. Daarom zijn er hulpspiegels te koop. Deze spiegels zijn verkrijgbaar met vlak of bol glas in verschillende modellen.